We verzamelen om 21.00 uur in het politiebureau te Putten, waarna we naar Harderwijk gaan voor briefing voor de komende nacht. Met ongeveer tien mensen luisteren we naar de bijzonderheden voor die avond, zoals een aantal horecaontzegging.
Na nog een bakkie koffie ga ik (Matine van der Haar) met Mark en Wouter de weg op. Eerst even wat standaard locaties controleren: parkeerplaats langs A28, de parkeerplaats bij McDonald’s in Ermelo en Strandboulevard Nulde. En zo zakken we af naar Putten. Daar rijden we eerst even langs Bijsteren, omdat daar de noodhulp naartoe ging vanwege een man die een woning niet wilde verlaten. Als we er bijna zijn, horen we dat alles weer opgelost. Aanleiding was een probleem in de relationele sfeer.
Aansluitend gaan we naar het politiebureau te Putten om bij te praten met BOA Jan en zijn kompaan, om vervolgens de nacht in te gaan en langs de horecagelegenheden te gaan. Eerst bij 2Brothers en Dikke Deur en aansluitend bij Het Trefpunt. Alle portiers melden dat het ontzettend rustig is. Geen rare groepen binnen, maar vooral lokale stappers. Die avond ervoor waren er wel wat groepen jongeren van de Heihaas geweest, die ze na het sluiten extra in de gaten houden, omdat ze nogal eens een spoor van vernielingen achter zich laten. Wel houdt Mark bij Het Trefpunt een auto staande die rare manoeuvres maakt. Niks aan de hand: geen drank, alleen een onzekere rijder.
Dan wordt het tijd voor een rondje Krachtighuizen. Na een aantal campings bezocht te hebben, komen we een verdacht rijdende auto tegen. Mark draait om en volgt de man naar een camping, om hem daar staande te houden en een blaastest af te nemen. Hij blaast een A, dus moet hij mee naar het bureau in Harderwijk, voor nog een blaastest. De man ondergaat het allemaal redelijk gelaten. Aan zijn ogen is te zien dat hij echt wel meer dan twee biertjes op heeft. De alcoholdampen zijn niet van de lucht in de auto op weg naar Harderwijk! Op het bureau blaast hij 335 ugl, bij een wettelijk maximum van 220. Omdat de man geen Nederlands, Engels of Duits spreekt, is er regelmatig telefonisch contact nodig met een tolk. En dat midden in de nacht. Doordat de man geen rijbewijs én geen geld heeft, is er contact nodig met het Openbaar Ministerie om de strafmaat te bepalen. Nog een probleem is dat er met het land van herkomst van deze man geen uitwisseling van gegevens is als het gaat om handhavingszaken. Wanneer het dus alleen maar zou gaan om te veel alcohol of te hard rijden, dan zou deze zaak zomaar geseponeerd kunnen worden. Nu is het rijden zonder rijbewijs een strafzaak, dus is er wel een kans dat ze gegevens uit het land van herkomst krijgen. Maar dan moet er wel een apart proces verbaal worden ingevuld. Dit is zeer tijdrovend, omdat de man ook nog een vreemdelingennummer moet hebben.
De inmiddels zuchtende politiemannen vragen elkaar hoe ze dat nummer nou weer gaan krijgen, midden in de nacht. Niet dus. Ze zijn inmiddels al twee uur verder! Uiteindelijk bepaalt de officier van dienst (OvD) dat de man een dagvaarding krijgt. Hij moet in maart voorkomen in Zutphen. Dit moet hem direct goed uitgelegd worden, dus we bellen nog maar eens met de tolktelefoon. Ondertussen zit de man al redelijk te ontnuchteren.
Dit alles heet het ZSM-recht. Dat wil zeggen dat dit zo snel mogelijk gaat. In dit geval betekent dit dat we drie uur weg zijn van de plek waarvoor we in dienst zijn: de horeca in Putten en Ermelo. Is dat ZSM? In zekere zin wel, zegt Wouter, omdat je nu wel alles afhandelt en dus nadien in ieder geval geen administratieve rompslomp meer hebt, maar op het moment is het wel heel frustrerende dat één dronken klant je ’s nachts zo lang bezighoudt.
Ook de politiemannen vinden het recht soms wel eens wat onredelijk. Een Nederlander krijgt voor het minste of geringste een dikke boete en buitenlanders komen er soms gewoon mee weg, als hun land bij handhavingszaken niet aan uitwisseling van gegevens doet. Tijd dat we in Europa écht gaan samenwerken en dat zulke dingen geregeld worden!
Omdat de man geen taxi kan betalen naar Putten en wij toch die kant op moeten, geven we hem een lift en zetten we hem weer netjes af bij de camping waar hij vandaan kwam. Hij is ons zeer erkentelijk, denken we uit zijn blije gezicht op te maken.
We zijn nét op tijd om het sluiten van de horeca in Putten mee te maken. De noodhulp sluit bij ons aan en gezamenlijk rijden we door de Achterstraat om halt te houden op het Oranjeplein. Enkele dronken dropjes houden de politiemannen aan de praat. Ze klagen vooral over het feit dat ze over enkele weken ineens de kroeg niet meer in mogen. Ze vinden het belachelijk dat zij als 16-jarigen na 1 januari 2014 geen alcohol meer mogen. Mark houdt zich afzijdig en laat ze vooral praten. Het is nou eenmaal zo en als er zoiets verandert, is er altijd een groep die ‘in-between’ zit. Voor hen is het een bittere pil, dat snapt hij wel.
Ineens loopt Mark richting de Oude Kerk. Hij ziet dat een groepje mensen een van de vlaggen van het Kruidvat van de gevel haalt en er baldadig mee gaat rondzwaaien. Hij wil hen erop aanspreken, maar een van de daders zet het op een lopen. Mark neemt een sprintje en houdt de dame aan. Het is een gemêleerd groepje mensen uit Leiden daar en vinden ze dit gedrag grappig, vertellen ze. Wij snappen volgens hen niet hoe men in de stad daarover denkt… Mark neemt dit ter kennisgeving aan en schrijft een boete uit, die ze lekker met elkaar mogen lappen. Want in Putten vindt men toch echt dat je niet aan andermans spullen mag komen.
De rest van de sluiting van de kroegen verloopt rustig. We staan nog wat met de laatste klanten te praten. Eentje is al lang in debat met de portier, omdat hij z’n jas niet terugkrijgt nadat hij uit de kroeg is gesmeten. Omdat de kroegen in Putten een uur eerder sluiten dan die in Ermelo, kunnen we mooi nog even daar gaan kijken om te zien hoe het daar gaat. Ook daar is het rustig. Wel is het publiek in Ermelo veel jonger. De politiemannen maken zich dan ook wel zorgen over wat de nieuwe Horecawet voor gevolgen krijgt voor deze jongeren. Waar gaan zij heen als ze de kroegen niet meer in mogen? Meer keten? Of thuis drinken?
Na wat praatjes en grapjes met deze jongelui, vragen we hen naar huis te gaan. Enkelen hebben nog wat extra aansporing nodig, maar uiteindelijk is Ermelo ook ‘schoongeveegd’. We gaan weer richting politiebureau Putten om de rest van de nacht af te wachten. Zou er nog wat gebeuren, of zal de rest van de tijd gedood worden met administratieve afhandeling?
We moeten echter ook nog naar een melding in de Roggestraat. Er zouden daar luidruchtige jongeren op deuren aan het bonzen zijn. Maar als we aankomen, zijn de vogels al gevlogen. Verder blijft het rustig die nacht.
Wel vertelt Mark dat er de laatste tijd meldingen zijn van lek gestoken banden, in de buurt van de sporthal. Een patroon is er nog niet te ontdekken, ook omdat waarschijnlijk niet iedereen aangifte doet. Hij roept dan ook iedereen op om hier wel aangifte van te doen. Later lees ik dat er nog meer banden lek zijn gestoken.
Om 5.30 uur ben ik weer thuis om nog wat slaap te pakken.
Matine van der Haar
Enkele aanvullingen afkomstig van Mark Hulleman:
Strafbare feiten vallen uiteen in misdrijven en overtredingen. Rijden onder invloed van alcohol is een misdrijf en rijden zonder rijbewijs valt onder de overtredingen. Bepaalde landen verstrekken geen informatie over hun onderdanen met betrekking tot overtredingen, zoals bijvoorbeeld het rijden zonder rijbewijs. In dit geval leverde dat geen probleem op, omdat er sprake was van samenloop met een misdrijf (rijden onder invloed). We maken echter regelmatig mee dat we worden geconfronteerd met buitenlandse bestuurders die helemaal geen rijbewijs (meer) hebben en wij zonder deze informatie uit het land van herkomst niet kunnen bewijzen dat de betrokkene niet in het bezit is van een rijbewijs. En dan worden dit soort zaken inderdaad soms geseponeerd.
De OVD-P is de Officier van dienst – Politie. Dit is een leidinggevende die bij grote(re) incidenten leiding en sturing geeft aan personeel van zijn eigen dienst en zaken afstemt en overlegt met OVD’s van andere disciplines. Alle hulpverleningsinstanties hebben eigen OVD’s; brandweer, ambulance, maar ook bijvoorbeeld Rijkswaterstaat en de Marechaussee. De beslissing omtrent (verdere) strafvervolging wordt genomen door een OVJ, een officier van Justitie. In dit geval heeft een gemandateerde parketsecretaris namens de OVJ de beslissing genomen dat deze zal worden gedagvaard en moet voorkomen. Doordat de dagvaarding gelijk aan hem is uitgereikt, kan hij bij verstek worden veroordeeld als hij niet op zitting verschijnt. Als hij dan door een opsporingsinstantie wordt gecontroleerd in het opsporingsregister, kan hij direct worden aangehouden en zijn straf ondergaan.
