Voorzitter, ik begin mijn betoog met de kadernota en vervolgens de financiële koersnota.
Ik loop in de volgorde van het coalitieakkoord de grote onderwerpen langs en begin met de woningbouw. Volgende week hebben we het in de commissie EBOR over de woningbouw na 2022, na Rimpeler. Helaas in beslotenheid.
Voorzitter, Wij Putten smacht naar het moment dat we daarover in de openbaarheid kunnen praten. Ons geduld wordt door het college erg op de proef gesteld. Houden we niet lang meer vol. Wel zijn we blij met de toezegging van het college om vanaf 2020 onze woningbouwproductie te verhogen van 100 naar gemiddeld 120 woningen per jaar. Wel zijn we bezorgd over de ontwikkelingen rondom stikstof. We hebben daar vragen over gesteld en komen na beantwoording erop terug.
Voorzitter, we zijn blij dat we in oktober geconsulteerd worden over de projecten grootschalige energieopwekking. En nieuwgierig. Enkele weken geleden zijn we in Ermelo geïnformeerd over de warmtevisie. Zeg maar: de plannen om woonwijken op de Veluwe van het gas te halen. Geldt trouwens voor heel Nederland. Voorzitter, Wij Putten roept het college op daar niet te overhaast en lichtvoetig mee aan de slag te gaan, maar met onze inwoners hierover erg goed te communiceren. Het gaat niet over niks!
Ook de Regionale Energie Strategie komt eraan. Ook dat zal een spannend proces zijn, waarbij Putten niet het afvoerputje van de regio moet worden. Om nog maar eens aan een beladen uitspraak te refereren. Voorzitter, Wij Putten kiest voor het uitgangspunt dat iedere gemeente op de Noord-Veluwe zijn eigen energieboontjes dopt.
Het dorpscentrum staat morgen op de agenda, sla ik nu over.
Met het onderhoud van de openbare ruimte liggen we op schema. En het college heeft de communicatiefunctie sinds 1 januari jl. versterkt. Dat heet doorpakken.
Over de Omgevingswet en de omgevingsvisie spreekt de commissie Ruimte volgende week. De radiostilte bij dat onderwerp heeft voor Wij Putten te lang geduurd.
Behoudens de onderwerpen uit het coalitieakkoord kent deze kadernota nauwelijks nieuw beleid. Maar goed ook, want geld is er niet. Wel zijn we een voorstander van het versterken van ons landbouwbeleid en van deelname aan projecten van de Foodvalley. Gelet op de stikstofproblematiek geen overbodige luxe en een goede timing van het college.
Voorzitter, dan de invasie vanuit Zuid-Europa. Allerlei gespuis komt illegaal ons land binnen en ook hier doet de rijksoverheid te weinig. Gevolg is veel overlast in gemeenten. Kunnen onze kinderen nog wel veilig buiten spelen?
Voorzitter, dit probleem lossen we niet op met een website. Keiharde actie is nodig. Wellicht dat het college snel in beweging komt, nu de burgemeester onlangs zelf te grazen is genomen. U begrijpt, ik heb het over de eikenprocessierups. Wij Putten is bezorgd over de opmars van deze rups en in hun kielzog ander ongerief als de dennenprocessierups, de reuzenteek, de tijgermug, allerlei motten. Overigens moeten we de bruine rat en geelzwarte wesp ook niet uit het oog verliezen. Reden voor Wij Putten om een motie in te dienen over meer armslag voor onze ongediertebestrijding.
Met de regionalisering van de brandweer wordt in onze ogen maar weer eens het failliet van een onlogische schaalvergroting bewezen. Het zal toch niet zo zijn dat het resultaat zo meteen is: € 200.000 meer kwijt voor hetzelfde. Voorzitter, Wij Putten wil de brandweerzorg in Putten op het huidige pijl houden.
Voorzitter, dan de regio. Die is niet meer. Wellicht dat een moment van stilte op zijn plaats is. Juist nu ook Putten de voordelen inzag van de SNV, blaast Harderwijk om onduidelijke redenen de SNV op. Waarschijnlijk is Harderwijk te druk met de financiën van de regionale brandweer.
Voorzitter, Wij Putten is klaar met maatregelen op de minima. En als we om redenen van de armoedeval, beknibbelen op de minima, dan wil Wij Putten ook resultaat zien. Dan willen we een grote uitstroom van langdurige werklozen, met een uitkering langer dan drie jaar, naar werk zien. Dat is geen inspanningsverplichting, maar een resultaatsverplichting wat Wij Putten betreft!
Dan de Financiële Koersnota.
Voorzitter, wie dacht dat na de crisis, de goede jaren voor gemeenten zouden aanbreken komt bedrogen uit. In de afgelopen jaren hebben we veel bezuinigd en de lasten voor onze inwoners slechts met de inflatie verhoogd. En nu moet Putten weer bezuinigen, anderhalf miljoen euro. Maar hoe lang kun je doorgaan met bezuinigen?
De vraag die we zo langzamerhand moeten beantwoorden is: wat voor dorp willen we zijn? Kunnen en willen we eindeloos doorgaan met bezuinigen?
Oké, we zijn een van de gemeente met de laagste lasten in Nederland, maar dat is geen doel op zich. Als we als Putten een samenleving willen zijn die wat met elkaar heeft, die omkijkt naar elkaar, waarin we willen samenleven, dan moeten we zorgen dat er ook voldoende gemeenschappelijke momenten zijn. Dat we elkaar ontmoeten bij de sport, in het verenigingsleven, bij evenementen. Maar ook dat onze scholengebouwen van hoge kwaliteit zijn, dat de wegen er goed bijliggen, het groen goed wordt onderhouden, dat we voldoende woningen bouwen, we aantrekkelijk zijn voor de toerist. Dat ons centrum aantrekkelijk is om te verblijven en te winkelen, ons ambtelijk apparaat van hoog niveau is en ik kan nog wel doorgaan met cultuur, werkgelegenheid, en bereikbaarheid, perspectief voor het buitengebied. Een gemeente waar de WMO-zorg op pijl is en de jeugdhulp nog steeds bereikbaar is voor diegenen die het echt nodig hebben.
De decentralisatie van jeugdhulp en WMO blijkt het koekoeksjong van de begroting te zijn. En het ergste van alles: het is per saldo de VNG geweest die de gemeenten destijds vakkundig in het pak heeft genaaid en de gemeenten de miljoenentekorten heeft ingerommeld. Niet mijn tekst, maar die van hoogleraar Elzinga.
Voorzitter, over de jeugdhulp zijn we in de gemeenteraad al eerder in gesprek geweest, eind mei. Toen hebben we al aangegeven dat de wethouder verder kan met zijn insteek in de nota ‘Grip op Jeugdhulp’, met de besparingen zoals daar genoemd. Dat is nu niet anders.
Op de WMO moeten we zo’n € 500.000 besparen. Minder ruimhartig zijn. Het college wijst daarvoor drie onderdelen aan. De vergoeding ziektekosten voor chronisch zieken, de huishoudelijke hulp en de begeleiding. Wij kunnen met die richting instemmen. Overigens willen we zeer nauwgezet monitoren. Als we afspreken dat de gemiddelde duur van WMO zorg 2,5 uur wordt, het dan ook 2,5 uur is en niet minder! Voor de fractie van Wij Putten is dat cruciaal. Het nieuwe beleid geldt alleen voor nieuwe cliënten. Oude cliënten behouden hun rechten. Prima!
Nog een opmerking over het abonnementstarief in de WMO. Gaat het om aanzuigende werking of om het voorkomen van zorgmijding. Wat ons betreft is het abonnementstarief een prima gedachte, maar dan wel boter bij de vis door de rijksoverheid. Als je de WMO-zorg goedkoop maakt, lever dan ook de vereiste middelen. Ik roep de collega’s op, om net als bij jeugd, ons via een brief te richten tot de Tweede Kamer en het kabinet. En ja, voor wat het waard is, in afschrift aan VNG.
Maar met deze maatregelen is het college er niet en resteert er nog een gat van zo’n € 500.000. Het college stelt voor dat in te vullen met een verhoging van OZB, forensen- en toeristenbelasting. Het college zoekt een balans tussen bezuinigen en inkomstenverhogen. We doen het niet graag, maar we willen wel een Puttense samenleving van hoge kwaliteit. Wij Putten kan leven met deze ingeslagen richting van het college.
Samengevat is onze lijn: We hebben in Putten drie grote financiële problemen: tekorten op jeugdhulp en WMO en minder inkomsten in het gemeentefonds. We lossen het tekort van de jeugdhulp binnen de jeugdhulp op, het tekort van de WMO binnen de WMO en de teruggang in het gemeentefonds met een verhoging van OZB, forensen- en toeristenbelasting. We lossen de problemen van vandaag, nu op en schuiven ze niet door naar de toekomst.
Ik rond af. De kadernota en de financiële koersnota zijn twee prima richtinggevende documenten. Het zullen moeilijke jaren worden en aan ons zal gevraagd worden om op verantwoorde wijze om te gaan met de grote financiële uitdagingen van de komende jaren.
Voorzitter, Wij Putten wil die verantwoordelijkheid dragen. Dat betekent dat we geen uitgewoonde, versleten samenleving doorgeven aan onze kinderen, dat we niet alleen maar aan onszelf hebben gedacht. Als ik het maar goed heb, als ik maar lekker woon, als ik mezelf maar red, als ik…
Voorzitter Wij Putten staat voor een samenleving waarin we oog hebben voor het gemeenschappelijke, oog hebben voor het samen in de samenleving. Juist om die reden zullen we instemmen met deze kadernota en deze financiële koersnota, als uitgangspunt voor het opstellen van een sluitende begroting 2020 – 2023.
